Groep 6, groep 8 en laatste leerjaar speciaal (basis)onderwijs
Resultaten TIMSS en Peil.Rekenen-Wiskunde 2019
Rekenen-wiskunde
Nederlandse rekenprestaties zijn zowel in groep 6 als 8 in de afgelopen jaren licht verbeterd. In het laatste jaar van het sbo zijn de prestaties sinds 2013 gelijk gebleven.
Van de ons omringende landen hebben de Engelse 10-jarigen de hoogste score op de rekentoets gehaald. Het best presterende land wereldwijd in rekenen is Singapore.
Bijna alle Nederlandse groep 6-leerlingen in het reguliere basisonderwijs halen minimaal het internationale basisniveau voor rekenen.
Ongeveer 7% van de Nederlandse leerlingen rekent in groep 6 op het allerhoogste internationale niveau. Dit percentage wijkt nauwelijks af van de percentages in de ons omringende landen. Alleen in Engeland haalt 21% van de 10-jarigen het allerhoogste rekenniveau.
In groep 8 van het reguliere basisonderwijs haalt ruim 4 op de 5 leerlingen minimaal het fundamentele niveau (1F) voor rekenvaardigheid. Bijna een derde van de leerlingen beheerst ook het streefniveau (1S). In het sbo haalt ruim 15% 1F en minder dan 2% 1S.
Leerlingen die aan het einde van de basisschool 1F voor rekenen nog niet beheersen, presteren beter op kale opgaven dan op contextopgaven. Voor leerlingen die 1S beheersen geldt het omgekeerde.
Leerlingen die vaker zelfstandig werken tijdens de rekenlessen in groep 6 en 8, presteren iets beter op de rekentoets.
Natuuronderwijs (alleen groep 6)
In vergelijking met 2015 zijn leerlingprestaties in natuuronderwijs gelijk gebleven.
De Nederlandse rekenprestaties behoren wereldwijd tot de subtop maar voor natuuronderwijs behoort Nederland tot de middenmoot.
Het best presterende land in natuuronderwijs is Singapore.
Het uitvoeren van natuurwetenschappelijke experimenten of proefjes komt in groep 6 weinig voor. De meeste leerlingen vinden het doen van dergelijke proefjes echter wel leuk.
Scholen hebben behoefte aan meer specialisme in natuuronderwijs en aan materialen voor het uitvoeren van natuurkundige proefjes en experimenten.
(On)gelijke kansen
Leerlingen in groep 6 en 8 met een hoger sociaal-cultureel kapitaal presteren beter op de rekentoetsen.
Leerlingen in groep 6 en 8 die zelden of nooit thuis Nederlands spreken, presteren minder goed in rekenen dan leerlingen waar Nederlands wel de thuistaal is. In groep 6 geldt dit nog sterker voor de prestaties in natuuronderwijs.
Leerlingen in groep 6 die thuis voornamelijk Nederlands spreken, zijn iets positiever over hun school en worden iets minder vaak gepest dan leerlingen die (ook) een andere thuistaal spreken.
Zowel in groep 6 als in groep 8 hebben jongens een kleine voorsprong op meisjes in rekenen.
Jongens hebben aanmerkelijk meer zelfvertrouwen in hun eigen rekenvaardigheden dan meisjes.
Meisjes die net zo goed kunnen rekenen als jongens hebben toch minder zelfvertrouwen in rekenen.
Voor natuuronderwijs zijn er geen verschillen in prestaties en zelfvertrouwen tussen jongens en meisjes in groep 6.
Welbevinden
Groep 6 leerlingen, hun leerkrachten en schoolleiders zijn positiever over hun school dan in de ons omringende landen.
Een derde van de Nederlandse groep 6-leerlingen krijgt minstens één keer per maand te maken met pesten. Onder Franse leeftijdsgenoten is dit slechts een kwart, maar in Vlaanderen betreft dit bijna de helft van de leerlingen.
Nederlandse leerlingen zijn gematigd positief over hun plezier in rekenen. Slechts 30% van de groep 6 leerlingen heeft veel plezier in rekenen. Internationaal gemiddeld is dit 45%. Leerlingen in groep 8 ervaren nog iets minder rekenplezier dan leerlingen in groep 6.
Van de ons omringende landen hebben Zweedse leerlingen, net als Nederlandse leerlingen, het meeste vertrouwen in hun eigen rekenvaardigheden. Zelfvertrouwen hangt positief samen met rekenprestaties, zowel in groep 6 als in groep 8.
Nederlandse leerkrachten zijn trots op hun beroep, maar ervaren wel een hoge werkdruk.
Op meer dan de helft van de scholen is een rekencoördinator aanwezig. Leerkrachten in groep 8 ervaren de ondersteuning van deze rekencoördinator als ‘gemiddeld’.